Een dag in Varanasi

Kleurrijk, indrukwekkend en heilig; er is geen stad op de wereld zoals Varanasi, in het noordoosten van India. Varanasi is een belangrijk bedevaartsoord voor hindoes, die geloven dat een bad in de heilige rivier de Ganges, die dwars door de stad stroomt, hun ziel reinigt. Een bezoek aan een van ’s werelds grootste bedevaartsoorden draait dan ook vooral om de bijzondere gebruiken en ceremonies die bij deze rituele reiniging horen. In dit artikel nemen we je mee op een bijzondere dag in Varanasi.

OCHTEND: Ceremonies en een vrouwenkoor
Het is nog donker als de wekker om 05.00 uur ’s morgens gaat. Nadat we ons hebben klaargemaakt worden we opgehaald bij ons hotel Broadway voor een bijzondere ceremonie langs de Ganges. De ceremonie vindt plaats bij de zogenoemde ‘ghats’ (trapoevers). Ondanks het vroege tijdstip is de ghat al gevuld met mensen. Sommigen zitten op de trappen, anderen op plastic stoeltjes dichterbij de ceremonie. De gids vertelt ons dat de ceremonie elke ochtend op precies dezelfde manier wordt uitgevoerd. Alleen vandaag tijdens het Diwali-festival - het festival van het licht - gaat het ietsje anders, omdat de ceremonie wordt uitgebreid met vuurwerk en olielampjes. Op zeven stenen platforms voor ons staan zeven priesters, gekleed in witte broeken en oranje gewaden. Naast hen staan kandelaars met kleine kaarsjes en bloemblaadjes, waar wierook uit kringelt. Sommige kandelaars hebben de vorm van een slang. Er is ook een vrouwenkoor dat de ceremonie begint met gezang. De priesters pakken brandende kandelaren en voeren een traditionele dans uit op de melodieën.

Op de achtergrond komt de zon op en kleurt de lucht prachtig paars. Ter ere van het lichtjesfestival wordt er vuurwerk de lucht ingeschoten en branden overal kleine olielampjes. Dit zorgt voor een magische sfeer. Het festival eindigt als de zon volledig is opgekomen. De vroege ochtend is ook het beste moment voor een boottocht over de Ganges. Het is pas 06.30 uur als we aan boord gaan. Tijdens de tocht is er overal activiteit: mensen die zich wassen of zwemmen, crematies, prachtige tempels en locals wandelend langs de rivier. We komen ogen en oren tekort. De stad is ontwaakt.

MIDDAG: Dhamek Stupa en de Wat Thai tempel
Na een korte rustpauze en een heerlijk ontbijt in het hotel staat er ’s middags een rondje cultuursnuiven op het programma. We bezoeken twee indrukwekkende bezienswaardigheden: de Dhamek Stupa in Sarnath en de Wat Thai tempel. De Dhamek Stupa is een van de belangrijkste, heiligste en beroemdste religieuze bedevaartsoorden voor boeddhisten. Op deze plek gaf Boeddha zijn eerste preek over de Dharma aan zijn eerste vijf discipelen: Kaundinya, Assaji, Bhaddiya, Vappa and Mahanama, nadat hij verlichting had bereikt. De Dhamek Stupa zou zijn gebouwd om Boeddha’s eerste spreek te herdenken. Hij werd in de 12e eeuw verwoest.

De nieuwe Stupa is gebouwd op de fundamenten van eerdere bouwwerken. Hij is 44 meter hoog en heeft een diameter van 28 meter. De Stupa is prachtig versierd met complexe geometrische en florale patronen. De Wat Thai tempel werd gebouwd in 1933 door Thaise missionarissen, uiteraard in Thaise stijl. De tempel en de groene tuinen worden beheerd door Thaise boeddhistische monniken. Overal staan beelden van Boeddha in verschillende houdingen. De meest imposante is het gouden Boeddhabeeld van maar liefst zes meter hoog in de grote hal van de tempel. Het is een replica van de Phra Buddha Chinnarat, een beroemd Boeddhastandbeeld in Thailand. In de tempel en de omringende tuinen waan je je bijna in Thailand.

AVOND: Prachtig verlichte tempels en kleurrijke sari’s
Het einde van de middag is een van de leukste momenten om langs de Ganges te wandelen. Het is dan niet meer zo warm en de bedrijvigheid langs de oevers is op zijn hoogtepunt. De stad is nu extra levendig door Diwali. Terwijl we langs de Ganges slenteren, zien we opnieuw mensen die zich wassen of zwemmen, maar nu ervaren we alles van dichtbij. Ook passeren we de crematieplaatsen die we ‘s ochtends vanaf de boot zagen. Het voelt tegelijkertijd vreemd en indrukwekkend om dit zo van dichtbij mee te maken, het is een bijzondere ervaring om te zien hoe mensen hier samenkomen om afscheid te nemen van hun dierbaren. We slaan een smal straatje in en ontdekken de wirwar van steegjes waar Varanasi zo bekend om staat. Overal is wel iets te zien: prachtig verlichte tempels, winkels waar vrouwen kleurrijke sari’s kopen, en plekken waar gratis maaltijden worden uitgedeeld. Vanwege Diwali hangt er een feestelijke sfeer, die nog eens extra versterkt wordt door de talloze brandende olielampjes. 

Na een tijdje zigzaggen door de smalle straatjes komen we uit bij een andere ghat, waar een avondceremonie plaatsvindt. Ook nu is het druk met mensen die vanuit heel India naar Varanasi reizen om Diwali mee te maken. De avondceremonie lijkt op die van de ochtend, maar met één belangrijk verschil: de rivier ligt vol boten met toeschouwers. Om ons heen zien we prachtig geklede mensen. De vrouwen dragen kleurrijke sari’s die een lust voor het oog zijn. Opnieuw kijken we onze ogen uit bij de bijzondere ceremonie met de priesters, die met wierook brandende kandelaren in hun hand bewegen op het ritme van de muziek. Na de ceremonie lopen we terug naar ons hotel en blikken we terug op een prachtige dag in Varanasi, een stad die ons met haar unieke sfeer en tradities zeker zal bijblijven.